تمرکزگرایی نظام آموزشی باید شکسته شود

به گزارش روز شنبه گروه دانشگاه خطرنگار، امروزه آموزش های دانشگاهی به یکی از اساسی ترین مباحث در میان صاحب نظران مبدل شده است. نظام آموزش عالی کشور به عقیده اغلب کارشناسان این حوزه باید به نحوی باشد که بتواند دانش آموختگان را موثر در جهت رفع نیازهای جامعه تربیت کند.
علی محمد آقاعلیخانی، عضو پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در این خصوص به خبرنگار گروه دانشگاه خطرنگار، گفت: پایه و اساس واحدهای آموزشی فلسفه آموزش است. فلسفه آموزش در حقیقت به مفهوم جهت گیری کلی آموزش ها در جهت چگونگی پرورش دانشجویان است.
وی افزود: بعد بیرونی این فلسفه برنامه ریزی محتوای آموزشی است؛ در واقع روش های چگونگی تربیت و پرورش دانشجویان که پس از آن نیز ابعاد اجرایی مطرح می شود.
این کارشناس برنامه ریزی آموزش تصریح کرد: این حلقه در نظام آموزشی جامعه ایران مفقود است؛ چرا که برنامه ریزی های درسی تحت تاثیر تفکرات محدود ایدئولوژیک دینی و گاه افراد غیرمتخصص است.
وی ادامه داد: امروزه دنیا به طور مداوم برنامه ریزی های آموزشی را به روز می کند؛ اما این مهم در اموزش عالی ایران اتفاق نمی افتد. به عنوان مثال برنامه درسی مقطع دکتری آموزش به طور کامل سنتی است.
این مشاور حوزه آموزش همچنین عنوان کرد: آموزش های دانشگاهی باید بتواند علاوه بر تخصص های علمی، نوآوری و خلاقیت، نقد و بررسی، تجزیه و تحلیل و استدلال را نیز به دانشجویان آموزش دهد.
آقاعلیجانی با اشاره به بعضی از کشورها نظیر دانمارک، نروژ و اسکاندیناوی عنوان کرد: امروزه نظام آموزشی بسیاری از جوامع، مبدل به توریسم آموزشی شده است و کشورها با شیوه های نوین به تربیت دانشجویانی پرداخته که در ساحت های متعدد عقلانی، عاطفی، جسمانی و… آموزش می بینند.
این عضو پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با بیان اینکه مراکز آموزش عالی کشور نیازمند ظرفیت سازی است، تاکید کرد: مباحث آموزشی در دانشگاه ها باید مسائل فرهنگی و اجتماعی جامعه را نیز مورد توجه قرار دهد و علاوه بر این، مهارت اندیشیدن را به دانشجویان بیاموزد.
آقاعلیجانی با بیان این که مسائل امروز جامعه مسائل سال های آتی نیست، گفت: اگر دانشجویان و دانش آموختگان مهارت اندیشیدن را فراگیرند، قادر به حل مسائل و مشکلات آینده نیز هستند. بنابراین آموزش ها نباید تنها بر فراگیری تفکرات پیشینیان تاکید کند.
به گفته وی نظام آموزشی کشور در حال حاضر متخصصانی را تربیت می کند که مراکز تولیدی و صنعتی و… باید برای آن ها برنامه ریزی کنند؛ در صورتی که مهندسان و متخصصان باید برای یک جامعه سیاست گذاری کنند.
این کارشناس برنامه ریزی تاکید کرد: زیرساخت های نظام آموزشی باید تغییر کرده، اصلاح شود و بتواند دانش آموختگان را متناسب با رفع نیازهای کشور تربیت کند.
به عقیده آقاعلیجانی نگاه به نظام آموزشی کشور باید همه جانبه و به صورت اکوسیستمی باشد.
خسرو قبادی، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نیز در این خصوص اظهار داشت: آموزش های رسمی جامعه نظیر آموزش های فنی و حرفه ای، علمی- کاربردی و مهارتی باید به عنوان یک مجموعه در نظر گرفته شود و سپس تقسیم کار آن ها با یکدیگر مورد بررسی قرار بگیرد.
وی افزود: به عبارت دیگر واحدهای آموزشی دانشگاه را باید به شکل یک حلقه متصل به هم نگاه کرد. به عنوان مثال برخی از واحدهای درسی به شکل پیش نیاز ضرورت دارند اما به طور مجزا نیازی به ارائه آن ها نیست. بنابراین جهت نیازسنجی آموزشی باید آموزش ها را در کنار یکدیگر در نظر گرفت.
این استاد دانشگاه ادامه داد: تمرکزگرایی نظام آموزشی کشور باید شکسته شود و برمبنای نیازسنجی آموزشی، مطالعات آمایشی صورت گیرد و براساس آن برای نظام آموزش کشور برنامه ریزی شود.
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تاکید کرد: اقلیم شناسی نیز در سیاست های نظام آموزشی کشور باید در نظر گرفته شود، به عنوان مثال آموزش های دانشگاهی در جنوب کشور نباید با آموزش های شمال یکسان در نظر گرفته شود؛ چراکه هر اقلیم نیازمند شناخت است و آموزش های خاص خود را می طلبد.
قبادی خاطرنشان کرد: نگاه به آموزش های دانشگاهی در جامعه باید همه جانبه باشد؛ در غیر این صورت تغییر سیاست گذاری برای چرخه آموزشی کشور سودمند نیست.
تا زمانی که نگاه به آموزش های دانشگاهی به شکل همه جانبه نباشد و مطابق با شرایط روز کشور و همچنین نیازهای جامعه به روز رسانی نشود، دانش آموختگان دانشگاهی نمی توانند گره ای از مشکلات کشور را بگشایند.