دانشگاه تهران آموزش عالی را مدرن کرد

به گزارش خبرنگار دانشگاه خطرنگار، رضا صمیم امروز (چهارشنبه ) در همایش از مدارس نوین تا دانشگاه در ایران در پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی ، اظهار کرد: هدف اصلی من ارائه یک رویکرد بدیل به تاریخ نگاری آموزش عالی مدرن در ایران است. رویکرد بدیل، رویکرد قالب را به مناقشه و چالش می کشاند. رویکرد قالب در تاریخ نگاری آموزش عالی مدرن در ایران نقطه آغاز را تاسیس دارالفنون در سال ۱۲۳۰ شمسی می گیرد.
وی افزود: این دیدگاه دانشگاه تهران را جلوه تکمیل یا صورت درهم آمیخته شده تمام اتفاقات مدرن حوزه آموزش عالی بین ۱۲۳۰ تا ۱۳۱۳ می پندارد. با این موضوع مخالفت می کنم و می گویم این تقلیل و نگاه درست نیست و به دانشگاه تهران به مثابه آغازی مطلقا نو نگاه می کنم. اتفاقی که در دانشگاه تهران افتاد آموزش عالی را در ایران ممکن کرده است.
به گفته این استادیار، انچه که پیش از دانشگاه تهران داریم مانند دارالفنون و سایر مدارس، مبتنی بر امر مدرن نیست و در حقیقت تجمیع مدارس در دانشگاه تهران به معنای پایان عمر تجربه ناقص و ناکامل مدرن شدن آموزش عالی در ایران است.
صمیم، اظهار کرد: رویکرد اصلی من به چالش کشیدن این مسئله است که دانشگاه تهران یک آغاز نو است و این دانشگاه امکان مدرن شدن آموزش عالی را در ایران پدید آورد. درست است که این دانشگاه یک آغاز نو به حساب می آید اما تولید علم نقش استراتژیک آن محسوب نمی شود. تولید علم کارکرد اصلی این دانشگاه نبوده و امروز هم کارکرد اصلی این دانشگاه نیست.
این کارشناس آموزش عالی با بیان اینکه به لحظه پدیداری آموزش عالی مدرن در ایران قائل است، افزود: آموزش عالی مدرن در ایران القای مصوبه مهم مجلس شورای ملی در قانون لغو القای القاب و عناوین است. علم مدرن یا ساینس زمانی ممکن می شود که امر عمومی رخ دهد. امر عمومی یعنی مشارک در مناسبات اجتماعی بدون هیچ پیش شرط پیشینی و امتیازی که از قبل برای ما وجود دارد.
صمیم ، قانون لغو القاب و عناوین را یک انقلاب بزرگ دانست و تاکید کرد: به نظرم در ارتباط با مدرن شدن مناسبات اجتماعی در ایران، این موضوع مهمتر از انقلاب مشروطه است. بیشتر به این دلیل که قانون لغو القای القاب و عناوین کل ریشه ها، مناسبات و امتیازاتی را که کسب آن دست کنشگر نیست، از بین برد. یعنی وابستگی دینی، جنسیتی و قومیتی حداقل در فحوای خود قانون قرار نیست تعیین کننده نقش من در مناسبات اجتماعی باشد.
وی افزود: اکثر دانش آموختگان و دانشجویانی که در دارالفنون درس می خواندند، کسانی بودند که به صورت پیشینی امکان تحصیل در آموزش عالی را کسب می کردند. یعنی از نخبگان بودند و به ریشه های خاندانی اتصال داشتند.
استادیار پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، گفت: در حقیقت کسانی در مدارس نوین حضور پیدا می کردند که از مزایا و امتیازات خانوادگی و تباری برخوردار بودند.

**خوانش مدرنیستی از دارالفنون
همچنین آرش حیدری مدرس دانشگاه در ادامه این همایش افزود: به نخستین چیزی که برای فهم دارالفنون نیازمندیم، خوانش های مدرنیستی از آن است. خوانشی که ذیل سلطه نگاه آدمیت قرار دارد به خصوص در اثر اندیشه ترقی که برآمدن دارالفنون را در یک زمین بایر توضیح می دهد.
وی افزود: گویی با یک وضعیت منحط تمام عیار مواجهیم که هیچ در آن وجود ندارد و دارالفنون از دل این وضعیت به تقلید از آنچه که غرب نامیده می شود از دل وضعیت در می آید. این پرسشی که بود با آن سر و کار داشتیم و یک نهاد با این شرایط نمی تواند از خلاء سر در بیاورد.
به گفته این مدرس دانشگاه، یافته ها نشان داد که ۸۰ سال قبل و پیش از تاسیس دارالفنون با مجموعه بزرگی از برآمدن گفتارها و گفتمان هایی مواجه هستیم که خود علم، نشر و عمومی کردن آن را مورد سوال قرار داده است. به این معنا که در ۸۰ سال گذشته مقالاتی داریم که برای مثال شیفته علم نجوم و برآمدنش در غرب شدند.
حیدری در ادامه سخنان خود، بیان کرد: دارالفنون در بستری ایجاد شد که از یک نقطه به شدت متاثر از عثمانی است و در نقطه دیگر به شدت متاثر از جریان هایی است که در هندوستان به وجود آمده است. برخورد اینها با شرایط شکل بندی حیات علم در ایران وضعیتی را پدید می آورد که دارالفنون در دل آن ممکن می شود.
حیدری، اظهار کرد: اکنون گرایی یعنی در لحظه اکنون می ایستید و با نگاه به پدیده در گذشته تاریخی، فهم اکنونی را بر پدیده در گذشته بار می کنید. در حالی که این اجازه فهم درون ماندگار پدیده را در لحظه تکوین و تاسیس نمی دهد. اگر به خود پدیده یعنی دارالفنون باز گردیم و درگیر نوعی هرمنوتیک و تفسیرگرایی نشویم، دنبال منطق گزاره ها – آنچنان که سخن می گوید – بگردیم به چه چیزی می رسیم؟
این مدرس دانشگاه با بررسی متون درسی دارالفنون گفت: این آرشیو پر و پیمان تر از چیزی است که ما تصور می کنیم. وقتی به خود میدان مراجعه می کنید حجم اسناد به قدری زیاد است که باید دست به انتخاب زد.
**۹۴۹۲**۱۶۰۱**

انتهای پیام /*