آیا ابرهای ایران را می دزدند

به گزارش روز سه شنبه خبرنگار علمی خطرنگار، به واقع کارشناسان عوامل گوناگونی از مدیریت نادرست منابع آبی گرفته تا دخالت برخی کشورها در وضعیت ابرها و بارش های ایران را مطرح می سازند.
تغییرات اقلیمی عمدی به شیوه هایی چون ابردزدی و برف دزدی از طرف برخی کشورها و دولت های متخاصم با ایران، یکی از عواملی است که عده ای آن را عامل کاهش بارش ها در ایران عنوان می کنند. این در حالی است که گروهی از کارشناسان و مسئولان وجود چنین عاملی را به طور کلی رد و عنوان می کنند که نابارورسازی ابرها از سوی سایر کشورها با هدف ایجاد خشکسالی در ایران، پایه و اساس علمی ندارد. به باور این گروه، خشکسالی و کم آبی های اخیر نتیجه تغییر اقلیم بوده که تنها مختص ایران نیست و آب و هوای همه کشورهای جهان را مورد تاثیر قرار داده است.
سردار غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور اخیرا بیان کرد: تغییرات اقلیمی در ایران مشکوک به دخالت خارجی ‌هاست. تیم ‌های مشترکی از اسرائیل و یکی از کشورهای همسایه، ابرهای در حال ورود به ایران را غیربارور می‌ کنند؛ علاوه بر این ما با بحث ابردزدی و برف دزدی نیز مواجه هستیم.
اما احد وظیفه مدیر کل پیش بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی در واکنش به این اظهارات، گفت که براساس اطلاعات هواشناسی امکان اینکه کشوری برف یا ابر بدزد، وجود ندارد.
عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نیز در گفتگو با یک رسانه، اظهارنظر درباره ماجرای دزدیده شدن ابرهای ایران را جزو حوزه تخصصی سازمان هواشناسی دانست و تصریح کرد که صرفا این سازمان صلاحیت فنی اظهارنظر در این باره را دارد. کلانتری اما درباره تغییر اقلیم به صراحت می‌گوید که این پدیده یک واقعیت است و باید برای کاستن از تبعات منفی‌اش برنامه داشته باشیم.

** می توان باران و برف دزدید اما…
در میان بسیاری از نظرات موافق و مخالف این موضوع، شماری از جغرافیدانان و کارشناسان منابع طبیعی وجود برخی راه ها برای دستکاری در ابرهای آسمان کشورها یا به اصلاح آب دزدی و برف دزدی را تایید می کنند.
در این باره «علی درویشی» کارشناس منابع طبیعی و عضو هیات علمی دانشگاه در گفت وگو با خبرنگار علمی خطرنگار، وجود چهار یا پنج راهکار برای دستکاری در وضعیت بارش در دیگر مناطق را تصدیق کرد.
درویشی در عین حال انجام اقدامات از سوی سایر کشورها علیه ایران و دستکاری های آب وهوایی را نه رد و نه تکذیب کرد و ادامه داد: به هر حال دستکاری و کنترل بارش ها نشدنی نیست و راه هایی برای آن وجود دارد.
در همین حال، پرویز کردوانی جغرافیدان و کویرشناس نیز با تایید عملی بودن نابارور کردن ابرها، بر این باور است: این کار اصول دارد اینگونه نیست که ابرها را صدها کیلومتر خارج از کشور ما بارور کنند و ابر تخلیه شده را برای ما بفرستند. باید این عمل در منطقه ای انجام شود که سیستم باروری ابر وجود داشته باشد.
به گفته وی، تخلیه ابرها از باران با تزریق یدید نقره به ابرها انجام می شود که بسیار گران قیمت است و این اتفاق در شرایط خاص دمایی، سرعت ویژه باد و غیره رخ می دهد.
کردوانی می گوید: امکان تغییر در آب و هوای هیچ کشوری وجود ندارد، اگر تمام این شرایط در کنار هم با توجه به فاصله دشمنان با خاک کشور ما فراهم باشد شاید یک دفعه امکان انجام تخلیه ابرها از باران وجود داشته باشد که آن یک دفعه هم هیچ تأثیری بر بارندگی های سالانه و شرایط عادی جو نخواهد داشت.

** دزدی ابر و برف مبنای علمی ندارد
عباس رنجبر سعادت آبادی رئیس پژوهشکده هواشناسی در رد اقدامی به نام ابردزدی یا آب دزدی از ابرهای ایران عنوان کرد که طرح چنین مباحثی پایه و اساس علمی ندارد.
وی در گفت وگو با خبرنگار علمی خطرنگار، به برخی اقدامات این پژوهشکده اشاره کرد و گفت: یکی از گروه های پژوهشی که مرتبط با تعدیل وضع هوا است، مجموعه اقداماتی در قالب پروژه ها بارورسازی، مه زدایی و تگرگ زدایی با هدف تعدیل شرایط آب و هوایی در مناطقی چون فرودگاه ها یا زمین های کشاورزی است. تجربه و مقاله های گوناگونی نیز چنین اقدامات و اثرات آن را تایید می کنند اما در سال های اخیر برخی موضوعاتی مطرح می شوند که بیشتر شبیه به شایعه بوده که نه فیزیک و نه هیچ منبع علمی موثق و متخصصی آن را تایید نمی کند.
رنجبر با تاکید بر این که اظهار نظر افراد غیرعلمی در چنین مقوله هایی مردم و مسئولان دلسوز را از مسائل اصلی دور خواهد کرد، عنوان کرد: اظهارنظرها در باره ابردزدی آن هم در سطع وسیع برای یک کشور یا یک منطقه حقیقت ندارد چرا که حتی آمریکا و مناطق تحت اشغال رژیم صهیونیستی نیز اسیر پدیده ای به نام خشکسالی هستند.
رئیس پژوهشکده هواشناسی تصریح کرد: مسائلی مانند ابردزدی، وقوع طوفان های شدید یا دستکاری در اقلیم، دارای مبنای علمی نبوده و هیچ متخصص هواشناسی، فیزیک یا مرجع هواشناسی چنین موضوعاتی را به رسمیت نمی شناسد.
وی همچنین با رد ارتباط میان طوفان های اخیر تهران با دستکاری در اقلیم افزود: طوفان، سیل، برف یا خشکسالی هایی که اخیرا در ایران به وقوع پیوسته است کاملا به صورت طبیعی رخ داده و بسیاری از آن ها پیش بینی شده بودند.

** دستکاری در ابرها؛ غیرمنطقی و نیازمند صرف هزینه های هنگفت
بهلول علیجانی بنیان‌گذار اقلیم‌ شناسی سینوپتیک نیز با نظریه سازمان هواشناسی موافق و معتقد است که اقدامی مانند ابردزدی یا دستکاری در ابرهای بارشی سایر کشورها در صورتی که امکان پذیر باشد، نیاز به صرف هزینه های هنگفت، تخصص و فناوری های ویژه ای است که هیچ یک از کشورهای حاضر در مسیر دریای مدیترانه تا ایران، چنین امکاناتی را در دسترس ندارند.
این اقلیم شناس در گفتگو با خطرنگار، با بیان اینکه شاید یکی از کشورهای همسایه ایران بتواند با شیوه بارورسازی از ابری پیش از ورود به آسمان ایران، بهره برداری بارشی کند و آن ابر پیش از ورود به ایران به ابر غیربارشی تبدیل شود، تصریح کرد: چنین اقدام احتمالی نیز حتی نیاز به شرایط ویژه دارد. ابرها باید حداقل رطوبتی برای بارش داشته باشند و از طرفی کشورهای اطراف ایران از موقعیت انجام چنین اقدامی برخوردار نیستند.
وی به شرایط لازم برای بارش زا شدن ابرها اشاره کرد و گفت: برای بارش باران به دو عامل صعود و هوای مربوط نیاز داریم. هوای مرطوب در ارتفاعات بالای اتمسفر سرد می شود و پس از افزایش بخار آب موجود در هوا بیش از ظرفیت خود، تبدیل به آب شده و در صورت هسته تراکم یعنی گرد وغبار (هواویز) به شکل بارش بر زمین می آید.
علیجانی می گوید که بارورسازی ابرها نیز به همین شیوه صورت می گیرد با توجه به اینکه اضافه کردن هواویز یا هسته های تراکم تنها در ابرهای دارای شرایط ویژه باروری امکان پذیر خواهد بود.
به گفته این عضو هیأت علمی دانشگاه خوارزمی، اینکه بخواهیم ابری را از حالت بارشی خارج سازیم، باید خود ابر را با گرم کردن بیش از اندازه در ارتفاع بالا از بین ببریم تا قطرات آب ناپدید و تبخیر شوند که این اقدام نیازمند صرف هزینه های بسیاری زیاد است.
علیجانی همچنین تاکید کرد: در مسیر کشور ما هیچ کشوری وجود ندارد که بودجه، تخصص و فناوری لازم دارد که به طور تقریبی کاری غیر عملی در شرایط کنونی است.
وی در پایان تصریح کرد: نمی توان گفت اقداماتی از این دست غیرقابل انجام است اما نباید از هزینه های آن نیز غافل شد. باید دید که آیا صرف پول های کلان برای اینکه جلوی بارش ابری گرفته شود منطقی و به صرفه است؟ آیا فناوری بشر تا این اندازه پیشرفت کرده است که به سادگی قادر به انجام چنین اقدامی باشد؟

**مدیریت منابع آبی، یک ضرورت برای رفع کم آبی
رئیس پژوهشکده هواشناسی در بخشی از اظهاراتش توصیه کرد که برای حل مشکلات و مقابله با چالش های محیط زیستی از جمله در زمینه آب، مدیریت مناسب منابع آبی صورت بگیرد.
رنجبر تاکید کرد: پدیده تغییر اقلیم که طوفان های ناگهانی، بارش های سنگین یا دوره های خشکسالی بلندمدت از ویژگی های آن است تنها به ایران اختصاص ندارد بلکه در همه جای جهان در حال وقوع است. تنها باید در مدیریت کلان به این موضوعات پرداخته و مدیریت شود.
علمی**۹۲۸۳**۲۰۱۷

انتهای پیام /*