چالش ها و مشکلات خبرنگاری در بزرگترین کشور جهان

به گزارش خطرنگار، در روسیه بیش از ۳۰ هزار رسانه وجود دارد که بخش عمده این رسانه ها در ۲۵ سال گذشته پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق ایجاد و توسعه یافته است.
مسولیت رسیدگی به امور رسانه ها در روسیه برعهده ‘سازمان دولتی نظارت بر ارتباطات جمعی’ (روس کوم نادزور) است.
رسانه هایی که در روسیه فعالیت می کنند باید در سازمان نظارت بر ارتباطات جمعی ثبت شوند.

**روز مطبوعات در روسیه
روز ۱۳ ماه ژانویه هر سال (۲۳ دی ماه) به عنوان روز مطبوعات در روسیه برگزار می شود.
این روز به مناسبت انتشار نخستین نسخه روزنامه در روسیه که ‘ودوموستی’ نام داشت و روز ۱۳ ماه ژانویه سال ۱۷۰۳به دستور تزار پتر کبیر منتشر شد، برگزار می شود.
در روز مطبوعات و رسانه ها، رئیس جمهوری با خبرنگاران دیدار می کند و به برترین خبرنگاران هدایا، مدال و جوایز نقدی اهدا می شود.

**مشکلات خبرنگاران و رسانه ها
بودجه رسانه: مهم ترین مساله رسانه ها در روسیه بودجه و منابع درآمد آن است. رسانه های شنیداری و دیداری و روزنامه ها از راه تلیغات تجاری بخش عمده درآمد خود را کسب می کنند.
تارنمای روسی ‘ساینس پورتال’ در این باره می نویسد: در حالی که رسانه ها و خبرنگاران به درآمد حاصل از تبلیغات تجاری به شدت وابسته هستند در سال های اخیر از این تبلیغات کاسته شده است.
این موضوع بر فعالیت رسانه هایی که قادر به تامین سفارش برای تبلیغات تجاری نیستند تاثیر منفی می گذارد و حقوق خبرنگاران نیز از این مساله متاثر می شود.
مساله کمبود سفارش ی بویژه در استان ها و جمهوری های داخلی روسیه حادتر است زیرا به غیر از مسکو پایتخت و چند شهر بزرگ روسیه در بقیه نقاط این کشور، شمار مراکز تجاری که سفارش تبلیغات می دهند،محدود است.

انحصار رسانه های بزرگ غربی
موضوع جهانی شدن و انحصار رسانه های غربی و انگلیسی زبان و گرایش گسترده روس ها به اخبار این رسانه ها، بر رسانه های روسی و فعالیت خبرنگاران این کشور تاثیر گذاشته است.
در این شرایط بسیاری از مخاطبان روسی ترجیح می دهند اخبار رسانه های غربی ازجمله رویترز را بخوانند و کمتر به اخبار رسانه های کشور خود توجه می کنند.
برخی خبرنگاران و رسانه ها از نیازهای مخاطبان خود اطلاع کافی ندارد و این مساله باعث می شود اخبار و تحلیل هایی که می نگارند به طبع مخاطب روس نمی نشیند.
این مساله باعث بروز شکاف و فاصله زیاد میان مخاطبان و خبرنگاران و عدم درک یکدیگر می شود.
تارنمای ساینس پورتال در این باره می نویسد: در مواردی تصور از جهان میان مخاطبان و خبرنگاران با یکدیگر مطابقت نمی کند. در این شرایط خبرنگار نمی داند چه چیزی برای مخاطبانش جالب است.

۴- کاهش محبوبیت روزسانه های کلاسیک
رونق گرفتن شبکه های اجتماعی باعث کاهش سطح جایگاه اجتماعی رسانه ها بویژه روزنامه ها و رادیو و تلویزیون در روسیه شده است.
بسیاری در روسیه ترجیح می دهند که اخبار مورد نیاز خود را از شبکه های اجتماعی کسب کنند و این موضوع بویژه در میان جوانان بیشتر دیده می شود.
این مساله باعث شده است تعدادی از روزنامه های روسی چاپ خود را متوقف کرده و فقط به انتشار اطلاعات از پایگاه اینترنتی بسنده کنند.
روزنامه ‘زافترا یا ورمیا نووستی’ ازجمله روزنامه هایی محسوب می شود که روزگاری از رسانه های پرطرفدار محسوب می شد اما امروز رونق خود را بطور کامل از دست داده است.این موضوع بویژه باتوجه به کاهش علاقه روس ها به مطالعه حادتر شده است.
این شرایط باعث شده است تا خبرنگاران روس بویژه در استان های این کشور دغدغه کار داشته باشند.
تارنمای روسی ‘فری استور’ نیز به کاهش امکانات و توانایی مالی رسانه ها به عنوان عاملی مشکل آفرین برای خبرنگاران اشاره کرده است.

**امنیت خبرنگاران
در دوره پس از فروپاشی شوروی که هزاران رسانه در روسیه شکل گرفت با تهدید خبرنگاران مساله امنیت به چالشی بزرگ برای جامعه خبری و دولت تبدیل شد.
در این دوره حدود ۲۵ ساله ، ده ها خبرنگار در روسیه و ماموریت های خارج از کشور جان خود را از دست داده یا مجروح شدند و قتل های خبرنگاران بویژه در دهه ۹۰ میلادی، شغل خبرنگاری را در روسیه پرمخاطره کرد.
از خبرنگارانی که در آن دوره در روسیه کشته شدند می توان به آنا پولیتکوفسکایا، پل خلبنیکوف و ولادیسلاو لیستوف اشاره کرد.

*کاهش اعتماد
به نوشته تارنمای روسی ساینس پورتال، اعتماد به رسانه ها در روسیه در سال های اخیر به یم دغدغه و مساله اجتماعی تبدیل شده است و خبرنگاران در این شرایط مجبور می شوند بخشی از اخباری را که منتشر می کنند، به منابع آگاه استناد کنند که طبعا با افزایش این نوع خبرها، سطح اعتماد عمومی به خبرنگار نیز پایین می آید.
طرح «شهروندخبرنگار» نیز عامل دیگر کاهش کیفیت کار خبری در روسیه شده است.
در این طرح هر شهروندی اعم از خبرنگار یا شهروند معمولی می تواند با ارسال فیلم هایی از رویدادها و صداگذاری روی آن، خبر را در رسانه ها حتی شبکه های تلویزیونی سراسری روسیه منتشر کند.

* بوروکراسی دست و پاگیر
بوروکراسی دولتی در دو دهه اخیر عامل دست و پا گیر برای فعالیت خبرنگاران شده است.بر اساس اصول معمول در وزارتخانه ها و ادارات دولتی و مجالس قانونگذاری دومای روسیه و شورای فدراسیون، برای گرفتن مصاحبه از مقام های این مراکز باید نامه نگاری کرد.
خبرنگار در این نامه رسمی باید پس از درخواست برای گرفتن مصاحبه سوالات خود را مطرح کند.این مساله باعث شده است که برای گرفتن مصاحبه با هر شخص حتی یک نماینده دومای روسیه باید از طریق دفتر مطبوعاتی اقدام کرد و در بسیاری موارد درخواست ها برای گرفتن مصاحبه بدون جواب می ماند.
حضور خبرنگاران در مراکز و کنفرانس های دولتی نیز باید با هماهنگی و ثبت نام قبلی صورت گیرد و برنامه خبری نیست که بتوان پیش از ثبت نام و دریافت تائیدیه وارد آن شد. و خبرنگاران همچنین در سفرهای خارجی حتما باید سفارتخانه کشور متبوع خود را از برنامه سفرشان آگاه کنند.
در کنار این موارد، وسعت کشور روسیه و جایگاه این کشور در تحولات جهانی به عنوان عضو اصلی شورای امنیت سازمان ملل متحد را نباید فراموش کرد، مساله ای که باعث شده است روسیه به کشوری مهم در معادلات بین المللی تبدیل شود که این امر خود عامل مهمی در بروز رویدادهای خبر ساز و جذاب برای رسانه ها ی داخلی و خارجی است.
شبس*اروپام*۳۹۱* ۱۳۴۶**۲۰۴۰**۱۹۱۷

انتهای پیام /*

سیاسی

روسیه

خبرنگاری

مسائل