نمایندگان مجلس آمریکا به دنبال اخلال در فروش هواپیما به ایران

به گزارش خبرنگار خطرنگار، این طرح با شماره ۴۳۲۴ که از روز گذشته در صحن مجلس نمایندگان بررسی آن آغاز شد، روز پنجشنبه با ۲۵۲ رای مثبت در مقابل ۱۶۷ رای منفی به تصویب رسید.
۲۳ نفر از دموکرات ها به این طرح، رای مثبت دادند و چهار نفر از جمهوریخواهان هم با آن مخالفت کرده اند.
طراحان این طرح مدعی هستند که برجام فرصتی را برای کشوری فراهم کرده است که حامی تروریسم است و به پولشویی مبادرت دارد.
آن ها با استفاده از گزارش های رژیم صهیونیستی و همچنین گروهک منافقین، حمایت ایران از بشار اسد، حزب الله، حماس و انصارالله یمن را از دیگر موارد اتهامی علیه ایران معرفی کرده اند.
این درحالی است که به دنبال برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که میان ایران و ۶ کشور جهان با پشتوانه قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد منعقد شد، ایالات متحده وفق تعهدات خود در بخش ۴ باید تحریم ها را متوقف، لغو یا با هدف لغو آن ها اصلاح کند که عبارتند از تحریم های ناظر به اشخاص غیرآمریکایی. در مورد بخش های۴ ، ۷٫۶ این برجام، منظور از ‘شخص غیر آمریکایی’ عبارت است از هر فرد یا شخص حقوقی به استثنای ۱ (هر شهروند ایالات متحده، فرد خارجی مقیم دائم آمریکا، شخص حقوقی تاسیس شده طبق قوانین ایالات متحده یا در حدود صلاحیت ایالات متحده (شامل شعبه های خارجی)، یا هر شخص در داخل ایالات متحده، و ۲ (هر شخص حقوقی که تحت مالکیت یا کنترل یک شخص آمریکایی باشد. در مورد شماره ۲ جمله فوق، یک شخص حقوقی در صورتی ‘تحت مالکیت یا کنترل’ یک شخص آمریکایی تلقی می شود که: ۱ (حداقل ۵۰ درصد از سهام از لحاظ ارزش یا قدرت رای را در اختیار داشته باشد؛ ۲ (اکثریت کرسی های هیات مدیره شرکت را در اختیار داشته باشد؛ یا ۳ (به شکل دیگری اقدامات، سیاست ها یا تصمیم های شخصی آن شرکت را کنترل کند. اشخاص آمریکایی و شرکت های خارجی تحت مالکیت یا تحت کنترل آمریکایی کمافی السابق مشمول منع کلی مراوداتی که وفق این برجام مجاز شده اند، خواهند بود مگر اینکه از دفتر نظارت بر دارایی های خارجی وزارت خزانه داری آمریکا (افک) مجوز گرفته باشند.
همچنین مطابق بند۱-۵ اجازه فروش هواپیمای مسافربری تجاری و قطعات و خدمات مربوطه به ایران از طریق اعطای امتیاز در موارد زیر داده خواهد شد: الف) صادرات، فروش، اجاره یا انتقال هواپیمای مسافربری تجاری انحصارا با کاربری غیر نظامی، ب) صادرات، فروش، اجاره یا انتقال قطعات یدکی و قطعات عمده برای هوایپمای مسافربری تجاری به ایران ، و ج) ارائه خدمات تبعی، از جمله ضمانت، نگهداری، و خدمات تعمیر و بازبینی های ایمنی برای کلیه موارد مذکور، مشروط به اینکه قطعات و خدمات مجوز داده شده انحصارا برای هوانوردی تجاری مسافری مورد استفاده قرار گیرند.

** گزارش اول وزارت امور خارجه ایران
متعاقب اجرای برجام، وزارت امور خارجه ایران در ۲۶ فروردین ۹۵ در گزارش سه ماهه اول به مجلس شورای اسلامی آورده است :وزارت خزانه داری آمریکا طی بیانیه ای رسمی در روز اجرای برجام شرایط اعطای مجوز برای صادرات، صادرات مجدد، فروش، اجاره یا انتقال هواپیمای غیرنظامی، قطعات و خدمات جانبی آن را مشخص کرد.
پس از آن، سه مجوز عام در این رابطه صادر شد: (۱مجوز عام در مورد معامله نهادهای تحت کنترل یا مالکیت اشخاص آمریکایی با اشخاص ایرانی که اجازه می دهد شرکت های غیرآمریکایی که مالکیت بیش از ۵۰ درصد سهام آن، اکثریت هیات مدیره یا به نحوی دیگر کنترل آن به دست اشخاص آمریکایی است، تحت شرایطی با ایران وارد معامله شوند. (۲مجوز عام در مورد اجازه مذاکره و انعقاد قرارداد صادرات هواپیما، قطعات و خدمات آن به ایران که اجازه می دهد اشخاص آمریکایی مشروط به اخذ مجوز موردی از دفتر کنترل دارایی های وزارت خزانه داری با ایران وارد تجارت در این حوزه شوند.

**گزارش دوم
این مساله در گزارش دوم وزارتخارجه به ۲۶ تیرماه ۹۵ هم بازتاب داشت که در آن آمده است: تهیه قطعات هواپیما به طور مستقیم و به قیمت ارزانتر میسر شده )به عنوان مثال خرید ارابه فرود( و امنیت پروازها به دلیل دسترسی به قطعات و تعمیرات مورد نیاز و تهیه آنها از تامین کنندگان اصلی ارتقا یافته است .
برخی شرکت ها از جمله لوفت هانزا در حوزه تعمیر موتور و ارابه های فرود هواپیما همکاری مجدد خود را با ایران ایر آغاز کرده اند.
از دیگر موضوعات مطرح شده دراین گزارش، انعقاد قراردادهای مهم برای نوسازی ناوگان هوایی کشور : قرارداد خرید ۱۱۸ هواپیما با ایرباس در حال نهایی شدن است. چند سرفصل از قرارداد ۵۰۰ صفحه ای هنوز توافق نشده و در حال مذاکره است. همچنین تفاهم اولیه با شرکت بوئینگ برای تامین ۸۰ هواپیما به ارزش ۶/۱۷ میلیارد دلار به دست آمده است. مذاکرات برای انعقاد قرارداد متعاقباً آغاز می شود.
با ATR ایتالیا هم قرارداد خرید ۲۰ هواپیما نهایی شده است. این شرکت منتظر مجوز اوفک می باشد.

**گزارش سوم
در گزارش سوم وزارت امور خارجه به مجلس شورای اسلامی به ۲۶ مهرماه ۹۵ در بخش حمل و نقل می خوانیم: یکی از تحولات مهم سه ماه گذشته، صدور مجوز فورش تعداد قابل توجهی هواپیمای مسافربری به ایران از سوی وزارت خزدانه داری آمریکا برای شرکت های هواپیمایی ایرباس و بوئینگ بود.
بر اساس مجوزهای صادره، ایرباس می تواند تعداد ۱۷ فرونده هواپیمای مسافربری را بر اساس قرداد منعقده بی مابین به طرف ایرانی تحویل نمایدو تحویل این هواپمایها بخشی از قرارداد جامع ایران با شرکت ایرباس برای خرید ۱۱۸ فروند هواپیمای مسافربری بوده و ایرباس درخواست مجوز برای ۱۰۱ فروند دیگر را به صورت محزا به عمل آورده است.
علاوه بر این ، بوئینگ مجوز صاردات ۸۰ فرونده هواپیمای مسافربری به ایران را دریافت کرده است. تفاهم اولیه ایران ایر با بوئینگ برای خرید ۸۸ فروند هواپیمای مسافربری است.
وزارت خزانه داری آمریکا یک مجوز عمومی در مورد پرواز شرکت های هواپیمایی خارجی به ایران صادر کرد که در نتیجه آن طی سه ماه گذشته شرکت های هواپیمایی خارجی بیشتری همچون هواپیمایی تایلیند یا بریتیش ایرویز پروازهای مستقیم خود به ایران را از سر گرفتند. اضافه می شود که از زمان اجرای برجام تا کنون تعداد پروازها یا مسیرهای پروازی به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. البته مجوز عمومی مذکور ابهاماتی را نیز در برخی حوزه ها ایجاد کرده که در حال پیگیری است.

**گزارش چهارم
در آذرماه ۹۵، قرارداد خرید ۸۰ فروند هواپیمای مسافربری با شرکت بوئینگ نهایی وامضاء شد. این قرارداد شامل۵۰ فروند هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ و ۳۰ فروند هواپیمای بوئینگ ۷۷۷ می باشد و قرار است این هواپیماها ظرف ۱۱ سال آینده تحویل هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران شوند. این قرارداد، علاوه بر تامین بخش قابل توجهی از نیازهای خطوط هوایی کشور طی یک دهه آینده، نشانه مهمی برای سایر کشورها و شرکتهایِ متقاضی همکاری اقتصادی با ایران تلقی می گردد. انعقاد این قرارداد می تواند برخی تردیدها در مورد آینده برجام و نگرانی های موجود را کمرنگ کرده و این پیام روشن را به جهانیان منتقل کند که امکان برنامه ریزی بلندمدت برای فعالیت های اقتصادی با ایران وجود دارد.
در دی ماه سالجاری، قرارداد خرید ۱۰۰ فروند هواپیمای ایرباس نهایی و امضا شد. این قرارداد شامل ۴۶ فروند هواپیمای ایرباس ۳۲۱-۳۲۰ ،۳۸ فروند هواپیمای ایرباس ۳۳۰ و ۱۶ فروند هواپیمای ایرباس ۳۵۰ می باشد و قرار است این هواپیماها ظرف ۱۰ سال آینده تحویل هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران شود.
اولین فروند از این هواپیما )ایرباس A321 )روز پنجشنبه ۲۳ دی ۱۳۹۵ وارد کشور شد و پیش بینی می شود تا قبل از پایان سال ۱۳۹۵ ،دو فروند دیگر ایرباس نیز تحویل شود.
همچنین در دی ماه سالجاری، قرارداد خرید ۲۰ فروند هواپیمای ATR نهایی شده و بزودی قرارداد آن امضا خواهد شد. پیش بینی می شود طی سه ماه آینده، چند فروند از این هواپیما جهت استفاده در پروازهای داخلی، تحویل هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران شود.
علاوه بر قرارداد ایرباس با هواپیمایی ایران ایر )که در سطور پیشین به آن اشاره شد( برخی از شرکت های هواپیمایی داخلی مشغول مذاکره با شرکت ایرباس برای خرید تعداد دیگری هواپیمای مسافربری هستند. مذاکراتی در خصوص خرید تعدادی هواپیمای مسافربری از شرکت های امبرائر، بمباردیه، میتسوبیشی و سوخو، نیز در جریان است.
مجوز عمومی جِی (J )وزارت خزانه داری آمریکا اصلاح شد و بدین ترتیب ابهام ایجاد شده برای شرکت های هواپیمایی خارجی در مورد مجاز بودن برقراری پرواز مشترک با شرکت های هواپیمایی ایرانی رفع گردید. لازم به ذکر است طی چند ماه گذشته برخی از شرکت های عمده هواپیمایی از جمله لوفتانزا، با تفسیر بسیار محتاطانه از برخی مفاد مجوز عمومی جِی، مذاکرات خود برای انجام پروازهای مشترک )موسوم به sharing-Code )با ‘ایران ایر’ را متوقف کرده بودند و برخی دیگر نیز اعلام کرده بودند که قراردادهای مربوطه را تجدید نخواهند کرد. اکنون با اصلاحیه جدید، امکان تداوم این همکاری ها با ‘ایران ایر’ فراهم شده است.

**گزارش پنجم
در ماه های اسفند ۱۳۹۵ و فروردین ۱۳۹۶ دومین و سومین فروند از هواپیماهای ایرباس که از نوع پیشرفته A330 هستند تحویل شرکت هواپیمایی جمهوری اسالمی ایران )هما( شده و عملیاتی گردیدند. پیش بینی میشود تا پایان سال ۱۳۹۶ ،حداقل ۴ فروند دیگر از هواپیماهای ایرباس و حداقل یک فروند هواپیمای بوئینگ تحویل هما گردد.
همچنین قرارداد نهایی خرید ۲۰ فروند هواپیمای ۶۰۰-ATR72 بین هما و شرکت سازنده امضا شد و قرار است ۴ فروند از این هواپیماها طی یک ماه آینده و تعدادی دیگر تا پایان سال ۲۰۱۷ تحویل شود.
علاوه بر موارد ذکر شده، طی یک ماه اخیر مذاکرات شرکت هواپیمایی آسمان با شرکت بوئینگ به تفاهم نهایی منتهی شد که بر اساس آن قرار است تعداد ۳۰ فروند هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ مکس اس )قابل افزایش تا ۶۰ فروند( که از جدیدترین و مدرنترین تولیدات شرکت بوئینگ می باشد، به تدریج و از سال ۲۰۱۹ به هواپیمایی آسمان تحویل شود.
**گزارش ششم
در سه ماه گذشته روند نهایی شدن و اجرای بسیاری از توافق ها و تفاهم هایی که طی ۱۵ ماهه نخست اجرای برجام قطعی شده بود، ادامه دارد. در این مدت چهار فروند از هواپیماهای خریداری شده از شرکتATR-( ATR72- 600 )تحویل هواپیمایی جمهوری اسالمی ایران شده است. همچنین قرارداد شرکت هواپیمایی آسمان با شرکت بوئینگ برای خرید ۳۰ فروند هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ مکس اس )قابل افزایش تا ۲۰ فروند( نهایی و امضا شد. برخی دیگر از شرکت های هوایی کشورمان همچون »ایران ایر تور« نیز در حال مذاکره به منظور انعقاد قرارداد خرید هواپیمای مسافربری از بوئینگ و ایرباس هستند.
**گزارش هفتم
این روند اما با روی کار آمدن دونالد ترامپ رئیس جمهوری تندرو و ضد برجام آمریکا و البته ضد هرآنچه که باراک اوباما تصویب کرده بود، شکل دیگری به خود می گیرد و در گزارش هفتم وزارت امور خارجه به تاریخ ۲۶ مهرماه ۹۶ هم انعکاس یافته است.
در این گزارش ضمن اعلام بدعهدی هایی که تا کنون آمریکا نسبت به اجرای تعهدات برجامی خود داشته است، درباره فروش هواپیما این گونه می گوید: «تاخیر غیرموجه از سوی وزارت خزانه داری آمریکا در صدور مجوزهای لازم برای فروش یا اجاره هواپیمای مسافربری به ایران»
با این حال اگر چه با توجه به ترکیب مجلس نمایندگان و اکثریت جمهوریخواهان طبیعی به نظر می رسید که طرحی برای اخلال در روند معاملات اقتصادی و فروش هواپیمای بوئینگ به ایران تصویب شود اما باید منتظر ماند و دید که این طرح در سنا که جمهوریخواهان چندان بر دموکرات ها غلبه ندارد هم به تصویب خواهد رسید یا خیر؟
بر اساس بندهای مصرح در برجام، چنان چه این طرح منجر به ممنوعیت فروش هواپیما به ایران شود، نقض برجام محسوب شده و آن گاه این طرف های دیگر برجام و ایران هستند که باید درباره چگونگی ادامه آن تصمیم بگیرند.
۱۴۲۹*شبس*۱۶۱۳*انتشار دهنده: عبدالله غفاری

انتهای پیام /*

سیاسی

بوئینگ

برجام

مجلس آمریکا