محمود صادقی : در مبارزه با فساد موفق نبودیم

به گزارش روز سه شنبه خبرنگار گروه دانشگاه خطرنگار، محمود صادقی افزود: به نظر می رسد در روند شکل‌گیری جمهوری اسلامی اختلال ایجاد و روز به‌روز انحصار ایجاد شده که باعث به وجود آمدن فساد شده است.
وی در میزگرد ‘فساد و ناکارآمدی در اقتصاد و سیاست ایران’ با حضور فرشاد مؤمنی، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی و ارتباط اینترنتی با یاشار سلطانی، روزنامه نگار در دانشگاه نوشیروانی بابل گفت : فساد از تجمیع قدرت و انحصار و عدم پاسخگویی به وجود می آید. در طرح اولیه جمهوری اسلامی و در قانون اساسی، فساد پیش‌بینی شده است اگر با نگاه به قانون اساسی به فساد نگاه شود، می‌شود با فساد مبارزه کرد.
صادقی در این نشست که به همت انجمن فرهنگ و تمدن اسلامی دانشگاه نوشیروان بابل برگزار شد ، در خصوص ساختارهای حقوقی کشور و نقش بازدارندگی قوانین اظهار داشت:. در عرصه اقتصاد به بهانه غیردولتی کردن و اقتصادی کردن به وضعیتی دچار شدیم که اسم آن را می‌گذارم ‘مال خود کردن’ یا پدیده خصولتی که نه تنها اقتصاد دولتی را از بین نبرده است بلکه باعث شد بخش خصوصی واقعی نتواند در این زمینه رقابت کند. امروزه بنده نماینده مجلس با اختیار خیلی پیش پا افتاده این امکان را ندارم که از مسائل دیوان محاسبات آگاه شوم و نامه‌های ما در نهایت بی‌پاسخ می‌ماند.
صادقی افزود: با توجه به گسترش تصمیم‌گیری‌های مخفیانه، تبعیض و نابربری توزیع بودجه در جامعه، ثابت نبودن نرخ بهره، بی‌ثباتی نرخ ارز، صدور مجوزها با امضاهای طلایی، عدم شفافیت و پاسخگو نبودن سازمان‌ها که با وجود نهادهای نظارتی افزایش پیدا کرده است، باز هم‌ شاهد کاهش فساد نیستیم.
وی ادامه داد: در مورد شفافیت بودجه برخی نهادها همچون شورای نگهبان بر خلاف نص صریح قانون اساسی، در خصوص حسابرسی در دیوان محاسبات، به جای تصویب در مجلس، رأسا عمل کرده و خود را از شمول شفافیت مالی خارج کرده اند.
صادقی ادامه داد : طی نامه‌هایی به رئیس دیوان محاسبات شفافیت هزینه‌های شورای نگهبان را درخواست کردم که پاسخی دریافت نشد، یکی از عوامل گسترش فساد، گسترش پنهان‌کاری در دستگاه‌های مختلف است.
«الان می‌شود عملکرد شورای نگهبان را ارزیابی کرد، از ۱۲ هزار نفری که ثبت نام کردند و ۶ هزار نفر رد و ۶ هزار نفر تایید صلاحیت شده‌اند که در نهایت ۲۹۰ نفر وارد مجلس شده‌اند. نظارت ها بر انتخاب های مردم هرچه بیشتر شوند، ناکارآمدی و فساد نیز بیشتر خواهد شد.»
صادقی در خصوص وعده رفع حصر گفت : در جلسه هفته گذشته با دبیر شورای عالی امنیت ملی، به بنده گفته شد که ۹۰ درصد مساله حصر حل شده است و محصورین اگر تقاضا کنند، می‌توانند به هر جا که می‌خواهند، بروند.
وی همچنین در پاسخ به یک دانشجو در خصوص بودجه نهادهای فرهنگی-مذهبی غیرمولد و غیرپاسخگو گفت: در مجلس در حال برگرداندن تمام قوانین خاص نهادها هستیم. جدولی در ردیف های بودجه وجود داشت به نام جدول ۱٧ که از بودجه برخی از این نهادها در آن قرار داشت. از دو سال پیش در پی حذف آن بودیم که امسال این اتفاق افتاد. اما به جای آنکه با حذف این جدول، بودجه این نهادها از بین برود، صرفاً از جدول خارج شد و ذیل ردیف های بودجه قرار گرفت.
نماینده مردم تهران در باره بازداشت دانشجویان اظهار کرد: در خصوص دانشجویان بازداشتی فراکسیون امید همواره پیگیر بوده و پس از بازداشت این دانشجویان در دی ماه گذشته، با پیگیری هایی که انجام شد با قید وثیقه آزاد شدند اما در نهایت با احکام سنگینی مواجه شدند. با پیگیری های وزارت علوم، تاکنون تنها یک یا دو حکم قطعی شده و هنوز هیچ یک از احکام قطعی و غیرقطعی، اجرا نشده اند.

** حیاتی ترین قسمت ماجرا، صورت بندی درست آن است
سخنران بعدی این نشست فرشاد مومنی اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی بود که در ابتدای صحبت‌های خود گفت: در زمان وقوع بحران ها، کار ریشه ای که باید انجام گیرد آن است که واکاوی اندیشه های بنیادی شکل دهنده وضع مطلوب را در مرکز توجه قرار دهیم.
وی افزود: واقعیت رقابت در کشورها، شکل تجسم یافته تفاوت در اندیشه هاست. بنیان های اندیشه ای دینی ما نیز باید مورد بازبینی قرار گیرند. اگر ما بتوانیم از جهت اندیشه‌ای توضیح دهیم کجاها چه خطاهای نادرستی باعث به‌وجود آمدن وضع موجود شده است، می‌توانیم ساز و کارهای برون‌رفت از وضعیت کنونی را نیز پیدا کنیم.
مومنی اظهار کرد: واقعیت این است که جمهوری اسلامی بر اساس بنیان‌های اندیشه‌ای بهشتی و امثال وی به‌وجود آمد اما الان شاهد بنیان اندیشه‌ای مداح‌ها هستیم، منظور نوع تفکری است که نگاه آن انسان‌هایی است که از خود چیزی نداشته باشند و صرفا دنبال‌رو محض باشند.
این اقتصاددان در باره مسئله فساد عنوان کرد: در موضوع خاص فساد، سه موضوع سطح مفهوم، پایه‌نظری و مقیاس‌های اندازه‌گیری باید مورد توجه قرار گیرد. برای مبارزه با فساد، حیاتی ترین قسمت ماجرا، صورت بندی درست آن است. فساد در عمومی ترین ترقی هایش در دنیا، نماد آن است که قدرت به تسخیر گروه های غیرمولد در آمده و قابلیت دفاع از فعالیت های مولد را ندارد.
وی ادامه داد: مسئله ای که نظام تا به امروز شجاعت روبرویی با آن نداشته این است که در زمان جنگ، تولید کنندگان و مردم به عنوان متحدان استراتژیک نظام بودند اما پس از جنگ، این متحدان، آگاه یا ناخودآگاه تغییر کردند و اهتمام به منافع غیرمولدها الان بیش از مولدهاست.
این استاد دانشگاه درباره موضوع شفافیت در امر توزیع ارز گفت: در تاریخ اقتصادی ایران برای نخستین بار دولت در زمان جنگ در نامه ای به مجلس تقاضا داشت که تصمیم گیری درباره نحوه تخصیص دلارهای نفتی، از دولت به مجلس محول شود؛ این امر موجب شفافیت در امر توزیع ارز شد و هزینه فرصت رانت جویی را افزایش داد. کمترین فساد تجربه شده در ایران مربوط به دوران جنگ می‌شود زیرا در آن دوران ارتباط بین فعالین اقتصادی، مردم و حکومت شفاف بوده و این باعث شده اعتماد عمومی به وجود بیاید.
مومنی در باره مداخله دولت در اقتصاد عنوان کرد: مداخله دولت در اقتصاد دو نوع است. یکی مداخله حاکمیتی دولت و دیگری مداخله تصدی گرایانه و بنگاه‌داری که الان بیش از دوسوم مداخله‌های اقتصادی دولت را در بر دارد. در نظام بودجه‌ریزی کشور، الان ۲۲ نهاد نظارت در دریافت و پرداخت وجود دارد و در دولت آقای احمدی‌نژاد در هر سال ۲۰۰۰ تخلف ثبت شده است و متاسفانه بیش از آنکه آمران مورد توجه باشند، مجریان مورد توجه قرار می‌گیرند.
مؤمنی در پاسخ به یک دانشجو در خصوص حمایت وی از روحانی گفت: روحانی در جهت گیری های سیاسی در دوره اول اشتباهات زیادی داشت. در لوایح بودجه و جهت گیری هایش، بر علیه مردم و تولیدکننده ها بوده است. اما با وجود این خطاهای راهبردی به ایشان رای دادیم با استناد بر محورهایی که ذیل خطرات بزرگتر در پس رقیب ایشان می دیدیم.

** عدم نظارت دقیق نهادهای نظارتی
یاشار سلطانی، روزنامه نگار و مدیر وبگاه معماری نیوز که فرصت حضور فیزیکی در جلسه را نیافته بود، از طریق ارتباط اینترنتی در میزگرد حاضر شد و به بیان نظرات خود پرداخت.
وی در خصوص حلقه بسته مدیریتی کشور و ماهیت فردی یا ساختاری بودن فساد در ایران اظهار داشت: مشکل از ۴۰ سال پیش آغاز شد، وقتی حکومت شاهنشاهی از هم‌پاشید و انقلاب روی کار آمد، ایدئولوژیک بودن انقلاب و آرمانی بودن شعارها موجب نشد یک سیستم مشخص شکل بگیرد و به افرادی که صرفا معتمد بودند اکتفا کردیم و در چند سال بعد نیز این سیستم تغییر نکرد و این افراد خود را صاحبان این نظام می‌دانستند.
«نهادهای موازی و بنیادها شکل گرفتند و رانت‌های اطلاعاتی در اختیار نهادهای نظامی و امنیتی قرار گرفت که نه تنها عرصه را ترک نکرده، خود را صاحبان اصلی نظام می‌دانند و اکنون نیز به راحتی عرصه را ترک نمی‌کنند.»
سلطانی ادامه داد: آنچه باید شکل می‌گرفت و نگرفت، شایسته سالاری و نخبه‌پروری بود. ما دچار یک سیستم فرسایشی شدیم که نکات بسیار گسترده‌ای دارد. عملا الان ناکارآمدترین بخش حکومت، بخش دولتی است که بخش عظیمی از درآمدهای دولت صرف پرداخت هزینه‌های جاری و حقوق کارکنان می‌شود.
این روزنامه‌نگار در ادامه صحبت‎های خود اظهار کرد: مشکل اصلی فساد در کشور، عدم نظارت دقیق نهادهای نظارتی است، مشکل آن است که آن میز تا در اختیار افراد قرار می‌گیرد، رانت ایجاد می‌کند
وی گفت: جریان‌های سیاسی چپ و راست عموما به جریان‌هایی تبدیل شده‌اند برای بدست آوردن قدرت، پست و ارتقای جایگاه حزبی خودشان است.تا زمانی که ساختار را اصلاح نکنیم و تکلیف خود را با شرکت‌های خصولتی مشخص نکنیم، همچنان مشکلات خود را خواهیم داشت.
سلطانی همچنین در پاسخ به دانشجویی که در خصوص دلایل عدم ادامه روند افشاگری ها پرسید، گفت : تا زمانی که قوانین اصلاح نشود و قوه قضائیه مستقلی نداشته باشیم که با نگاه غیرجناحی مسائل را بررسی کند، شاهد چنین مشکلاتی خواهیم بود. افشاگری زمانی سودمند است که سیستمی برای برخورد قضایی با مفسدان وجود داشته باشد. بر بسیاری از فسادها به علت روابط حزبی و جناحی سرپوش گذاشته می شود و این نتیجه ای جز ناامیدی مردم ندارد.
**م .م **۱۶۰۱**

انتهای پیام /*

علمی آموزشی

اقتصاد و سیاست

فساد

محمود صادقی