دانشگاه ها و سنتی به نام وقف

به گزارش روز جمعه خبرنگار گروه دانشگاه خطرنگار، سنت وقف در حوزه علم و فناوری در کشور ما قدمتی دیرینه دارد و به ۷۰۰ سال پیش و تاسیس دانشگاهی در آذربایجان به ‌نام رشیدالدین فضل‌الله همدانی وزیر غازان خان از حکمرانان وقت آن دیار باز می گردد .
نخستین دانشگاه موقوفه در آن دوران شامل چهار دانشکده بود که در چهار طرف آن قرار داشت و اربع یا چهارعربی را به خود اختصاص داد ، این مکان بنام ربع رشیدی شهرت یافت.
از محل باغ ها و مزارع وقف شده ، هزینه‌های دانشگاه، شهریه و کمک هزینه دانشجویان پرداخت می‌شد . پس از ربع رشیدی نیز این وقف در بنیادهای علمی ادامه یافت.
در یکصد سال اخیر و از زمانی که دانشگاه به سبک امروزی شکل گرفت، یعنی از زمان تاسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ خورشیدی ، دانشگاه خود کانونی برای وقف علمی ‌بوده است و از همان ابتدای تاسیس افرادی در سنوات مختلف به دانشگاه کمک کرده اند.
در حال حاضر به واسطه خیرین نیکوکار ، دانشگاه تهران پس از آستان قدس رضوی، دارای بیشترین میزان موقوفات است.

** خیرین سهم عمده ای در تأمین نیاز دانشگاه ها دارند
با توجه به اهمیت کمک خیرین و واقفین در دانشگاه ها، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از سال ۱۳۹۲ بنیادی برای جمع آوری کمک های خیرین راه اندازی کرده است.
این بنیاد وظیفه هماهنگی میان بنیادهای خیرین موجود در دانشگاه ها، پژوهشگاه ها و پارک های علم و فناوری را بر عهده دارد.
حسین عسکریان ابیانه، مشاور وزیر و دبیر ستاد خیرین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در باره این بنیاد به خبرنگار گروه دانشگاه گفت: در سال های گذشته تمایل خیرین به ساخت و ساز و رفع بیکاری جوانان بواسطه کمک های مادی افزایش چشمگیری داشته است.
وی افزود: در حال حاضر حدود ۷۰ بنیاد حامیان برای جمع آوری کمک های خیرین در دانشگاه ها ثبت شده، تعدادی دیگر هم افرادی که به صورت انفرادی از میان مردم عادی و بیشتر فارغ التحصیلان دانشگاه ها در راستای اوقاف دانشگاهی، علمی و فناوری فعال هستند.
دبیر ستاد خیرین وزارت علوم با اشاره به اینکه آمار دقیقی از وقف های دانشگاهی در دسترس نیست، یادآور شد: ۲میلیون و ۲۰۰ هزار متر مربع زمین در جهت توسعه دانشگاه ها در حال ساخت است که از این میان حدود ۹۰۰ هزار متر مربع غیر از بودجه عمومی دانشگاه ها و از محل کمک های خیرین تأمین می شود.

**خیرین حدود ۲۰ میلیارد تومان به دانشگاه تهران کمک کردند
دانشگاه تهران با کمک واقفین توانست از سال های بسیار دور میزبان میلیون ها دانشجو از اقصی نقاط کشور باشد.
اولین موقوفات دانشگاه تهران در تاریخ ۲۳ آذر ۱۳۲۴ به ساخت خوابگاه های متعدد برای سکونت دانشجویان شهرستانی اختصاص یافت.
تعداد خوابگاه های دانشگاه تهران در ابتدای تأسیس ۴ ساختمان بود که تا زمان کنونی به کمک واقفین به ۳۳ ساختمان رسیده و به سکونتگاه بیش از ۱۰ هزار دانشجو تبدیل شده است.
اهدائیات دانشگاه تهران از ابتدا تاکنون علاوه بر کمک های نقدی به وقف ۱۰ قطعه زمین، ۱۶ دستگاه ساختمان، ۱۰ باب مغازه، ۸۷ مجسمه، ۲۴۰پرده تابلو و قطعه عکس، بیش از ۲۰۶۶۸ جلد کتاب، نسخ، اسناد و مجله و ۱ دستگاه پیانو مربوط می شود که در دانشکده های مختلف این دانشگاه به صورت پراکنده قرار گرفته اند.
از سوی دیگر بنیاد حامیان دانشگاه تهران از سال ۱۳۹۳ فعالیت خود را آغاز کرد اما از دی ماه ۱۳۹۵ این بنیاد به صورت رسمی ثبت شد و با تلاش های بسیار توانسته تعداد خیرین را از ۲۰ به ۶۰۰ نفر گسترش دهد.
قائم مقام مدیر عامل بنیاد حامیان دانشگاه تهران گفت: خیرین و واقفین مبلغی حدود ۲۰ میلیارد تومان در سال ۹۷ به بنیاد حامیان اهدا کرده اند که در جهت احداث و تجهیزات ساختمان های دانشگاه و کمک به دانشجویان بکارگرفته شد.
وی افزود: خیرین دانشگاه تهران ماهانه از مبلغ ۵ هزار تا یک میلیون تومان به بنیاد حامیان کمک کرده اند.

**کمک به دانشجویان بی بضاعت
بنیاد حامیان دانشگاه علامه در آذر ماه سال ۹۴ کار خود را با گردهم آمدن جمعی از حامیان و اعضای هیأت علمی این دانشگاه آغاز کرد.
محمد رضا ویژه رئیس امور وقف دانشگاه علامه طباطبایی به خبرنگار دانشگاه خطرنگار، گفت: این دانشگاه هیچ موقوفه ای ندارد اما با کمک خیرین توانسته در ساخت و تجهیز ساختمان ها و کمک به دانشجویان بی بضاعت در تحصیل و تغذیه گام های مثبتی بردارد.
اکبرآخوندی، مدیرعامل بنیاد حامیان دانشگاه علامه طباطبایی نیز درباره کمک های خیرین به خطرنگار، اظهار کرد: بنیاد حامیان با هدف کمک به دانشجویان بی بضاعت، کمک به دانشجویان مستعد و توانمند علمی در قالب بورسیه و کمک و تجهیز عمرانی آغاز به کار کرده است.
وی افزود: دانشگاه ماهیانه نزدیک به ۲۰۰ نفر را برای حمایت تغذیه ای تحت پوشش قرار داده که ماهانه مبلغ ناچیز ۴۰ تومان به آنها تعلق می گیرد.
مدیر عامل بنیاد حامیان دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به بورسیه ۵۰۰ دانشجو با کمک های خیرین خاطرنشان کرد: این دانشگاه ماهانه ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان در اختیار دانشجویان قرار می دهد.

**بازاریان عمده خیرین دانشگاه امام صادق
حجت الاسلام میرلوحی رئیس هیات مدیره دانشگاه امام صادق (ع) درباره قشرهای مختلف خیرین دانشگاه امام صادق (ع) به خطرنگار، اظهار کرد: بیشتر خیرین و واقفان از بازاریان و تولیدکنندگان متمکن بوده اند.
وی به اهدای ۶۰ باب مغازه از سوی بازاریان خیر به این دانشگاه یادآور شد: این باب مغازه ها در حال حاضر در دست مستأجر است و هزینه ماهانه اجاره بها در زمینه ارائه خدمات به دانشجویان در غذا و کمک هزینه تحصیل هزینه می شود.
وی ادامه داد: از سوی دیگر ساختمان های بسیاری نیز از محل اهدای امور خیر مردم نیکوکار برای ادامه فعالیت های عمرانی در اختیار دانشگاه قرار گرفته است.
به گفته وی، ساختمان های داخل محوطه دانشگاه از جمله مسجد، اقامتگاه ها و کلاس های درس نیز توسط خیرین ساخته شده است تا دانشجویان به صورت شبانه روزی در این پردیس مشغول تحصیل شوند.

**خیرین حدود یک میلیارد به دانشگاه شهید بهشتی کمک کرده اند
یوسف جعفری معاون امور حقوقی دانشگاه شهید بهشتی گفت: موقوفه های این دانشگاه که شامل ۴ ملک، یک باغ و چندین عنوان کتاب است ، صرف امور دانشجویان می شود .
همچنین سید امیر حامد بنی کریمی مدیر عامل بنیاد حامیان این دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه خطرنگار، درباره فعالیت بنیاد حامیان دانشگاه شهید بهشتی اظهار کرد: بررسی های تحقیقاتی و پژوهشی در گروه مشارکت های مردمی این دانشگاه از سال ۱۳۹۴ آغاز شده است.
وی افزود: خیرین دانشگاه در سال ۹۷ حدود یک میلیارد به دانشجویان کمک کرده اند که در امور مختلف از جمله بورسیه تحصیلی بکارگرفته شد.

** امیرکبیر و کمک های مردمی ۱۶ میلیارد تومانی
سید سلمان نورآذر مسئول جامعه خیرین دانشگاه ساز دانشگاه امیرکبیر می گوید: این بنیاد با بهره گیری از کمک و وقف های مردمی توانسته بیش از ۱۶ میلیارد تومان را صرف ساخت و ساز و تجهیز ساختمان های دانشگاه امیرکبیر کند.
جامعه خیرین دانشگاه ساز دانشگاه امیرکبیر فعالیت خود را از سال ۱۳۸۵ با کمک جمعی از خیرین مانند قلم چی آغاز کرد و تاکنون فعالیت های بسیاری را در دانشگاه انجام داده است.

** دانشگاه تربیت مدرس در جهت جذب خیرین عمل می کند
بنیاد حامیان دانشگاه تربیت مدرس نیز نزدیک به دوسال است که به صورت غیر رسمی راه اندازی شده است اما هنوز هم باید برای کسب مجوز تلاش کرد.
محسن محمدزاده رئیس هیأت مدیره بنیاد خیرین دانشگاه تربیت مدرس به خطرنگار، گفت: نیمی از هزینه های دانشگاه ها باید به صورت خودکفا تأمین شود، از این رو هدف اصلی بنیاد خیرین تربیت مدرس توسعه و تجهیز دانشگاه بدون وابستگی شدید به بودجه دولتی است.
محمد زاده افزود: بنیاد خیرین راه اندازی شده تا با شناسایی و جذب خیرین به گسترش آموزش عالی بپردازد.

**دانشگاه خوارزمی از حداقل کمک واقفین برخوردار بوده است
رضا حبیبی رئیس بنیاد خیرین دانشگاه خوارزمی نیز به خطرنگار، گفت: دانشگاه موقوفه زمین یا بنا نداشته و از ابتدای تأسیس تاکنون از حداقل کمک واقفین و خیرین استفاده کرده است.
وی افزود: تنها موقوفه این دانشگاه یک غرفه در کتابخانه مرکزی با عنوان دکتر عبدالعظیم قریب است که بخش عمده آن متعلق به آثار خطی این زنده یاد است .
وی با اشاره به جمع آوری مبلغ ۴۰ میلیون تومانی برای کمک به دانشجویان بی بضاعت در سه سال گذشته گفت: در جلسات متعدد تلاش شده تا با آشنایی خیرین با مشکلات دانشگاه، مبالغ اندکی در جهت کمک به دانشجویان جمع آوری شود.
رئیس بنیاد خیرین دانشگاه خوارزمی ادامه داد: یک موسسه خیریه در حال حاضر مستمری ماهانه حدود ۱۰۰ الی ۱۵۰ هزار تومان را به ۶۰ دانشجوی بی بضاعت دانشگاه خوارزمی پرداخت می کند.

**بیش از یک صد نفر به دانشگاه صنعتی شریف کمک می کنند
بنیاد شریف یک موسسه غیردولتی و غیر انتفاعی است که با هدف حمایت از دانشگاه و توسعه کمی و کیفی آن به ثبت رسیده و با توجه به غیردولتی و غیرانتفاعی بودن بنیاد به هیچ وجه بودجه ای برای پیشبرد اهداف از هیچ ارگان دولتی دریافت نمی کند.
پیروز غفرانی نایب‌رئیس هیأت مدیره بنیاد شریف درباره کمک های خیرین به این دانشگاه در گفت وگو با خطرنگار، اظهار کرد : در حال حاضر بیش از یکصد خیر در ارتباط با موقوفات دانشگاه صنعتی شریف به فراخور توانمندی خود همراهی و همیاری می کند.

** دانشگاه ها در اولویت کمک خیرین
مسئولیت اجتماعی بنگاه ها و موسسات اقتصادی که هم اکنون در همه دنیا رایج شده آنها را به سوی کمک به حل مشکلات و مشارکت در سرنوشت جوامع آنها هدایت کرده است. اشاعه فرهنگ کمک و وقف نیز مسئولیت اجتماعی رسانه ها محسوب می شود.
امید است با مهیا سازی امکان انجام وقف به صورت سنتی و پیشرفته، راه این عمل خیر برای تمامی افراد جامعه باز شود.
در بسیاری از مواقع افراد به دلیل اندک بودن بضاعت مالی به صورت خرد و محدود به دانشگاه ها کمک می کنند که در بلند مدت به مبلغی چشمگیر تبدیل می شود.
**۹۴۹۱**

انتهای پیام /*

فرهنگی

وقف

دانشگاه

واقفین